خەلقئارا ئۇيغۇر مەدەنىيەت مەركىزى international Uyghur cultural center

ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۆز ئىچىدىن < چوڭ نەغمە > ، < داستان > ، < مەشرەپ > قاتارلىق ئۈچ چوڭ بۆلەككە بۆلۈنىدۇ. ئۇلارنىڭ رەت تەرتىۋى ۋە مۇقام ئىسىملىرىنىڭ مەنىسى تۆۋەندىكىچە : 1-راك مۇقامى 24 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 13 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 راك — بۇ ئۇيغۇر مۇقاملىرىنىڭ بىرىنچىسىنىڭ نامى . ئۇ ئەسلىدە سانسىىكرىتچە ... Read More »

ئۇمۇرتقا گۆش قورۇمىسى خۇرۇچى قوي گۆشى ئۇمۇرۇتقا 500گرام،تۇز مۇۋاپىق مىقداردا،تېتىتقۇ بىر چىمدىم، ئۇن قىيامى (مىيەنجاڭ)ئازراق، كاۋاۋىچىن ئازراق،پۇرچاق ئۇنى 50گرام،جاڭيۇ ئازراق،سۇڭپىياز بىر تال،سۇ يېغى 500گرام، خورايدىنىغنى 70گرام،تۇخۇم بىر دانە قورۇش ئۇسۇلى 1.قوينىڭ ئۇمۇرتقا گۆشىنىڭ يىپچىللىرىنى ئېلىۋىتىپ، ئۇزۇنلۇقى ئۈچ سانتىمىتىر قىلىپ چوڭ چوڭ قەلەمچە تەييارلىنىدۇ،سۇڭپىياز سامساقلار يالپاقلاپ توغرىلىدۇ. 2.توغرالغان گۆشكە تۇز سوققان كاۋاۋىچىن ،تېتىتقۇ،تۇخۇم،چىلىغان پۇرچاق ئۇنى سېلىپ ئارىلاشتۇرىلىدۇ. 3.يېرىم قاچا شورپىغا چىلىغان ... Read More »

ئۆي نېنى ئۇن بەش كىلوگرام، سۇ ئىككى يېرىم كىلوگرام، خېمىرتۇرۇچ 175 گرام، تۇز مۇۋاپىق مىقداردا. 1. ئۇنغا خېمىرتۇرۇچ سېلىپ خېمىر يۇغۇرۇپ، ئىسسىق يۆگەپ ئىككى سائەت قويۇپ بولدۇرغاندىن كېيىن، بىر جىڭلىقتىن زوۋۇلا ئۈزۈپ قوغۇنلاپ تاۋلاپ، گىرۋىكىنى قېلىنراق، ئوتتۇرىسىنى نېپىزراك قىلىپ، كەڭرەك نان ياساپ، ئوتتۇرىسىغا چەككۈچ – تۈكچە چېكىپ ئۈستىگە داستىخان يېپىپ 15 مىنۇت تىندۇرۇلىدۇ. 2. تونۇرنى ئادەتتىكىدەك تەييارلاپ، تۇز سېپىپ تونۇرنىڭ ... Read More »

ئۆزھال مۇقام –ئۆزھال مۇقامى 28 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 16 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 6 “ئۆزھال” مۇقام نامى قەدىمكى نام بولۇپ ھېسابلىنىدۇ . بۇ مۇقامنىڭ نامىنى ئىككى خىل چۈشىنىش مۈمكىنكەن . بۇ نام مۇقام تېكىستلىرىدە “ئۆزخال” دەپ بېرىلگەن .تەپسىلاتى “تەۋارىخىي مۇسىقىيۇن” دا “ئاوزخال” سۆزىنى “ئۆزھال” دەپ تىرانسىكىپىسىيە قىلغان . ھازىرقى تەلەپپۇزدىكى “ئۆزھال”، “ئۇزھال” دەپ ئېيتىلىۋاتىدۇ . ئىككى خىل ... Read More »

 ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇرلار بۈگۈنكى مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرىدە خېلى كۆپ ساندا ئۇيغۇرلار ياشايدۇ. مەركىزى ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرى ئىچىدە  ئەسلىدە ئۇيغۇرلار كۆپ ئولتۇراقلاشقان جاي پەرغانە ۋادىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئۆزبېكىستان بولۇپ، لېكىن 1937-1938-يىللاردا سوۋېت ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي سىياسى ۋە مەدەنىي مەركىزىنى ئۆزبېكىستاندىن قازاقىستانغا يۆتكىگەندىن كېيىن، ئۇلارنىڭ ئۆزبېكلەر بىلەن بولغان زور ئوخشاشلىق ئالاھىدىلىكلىرى ۋە باشقا ئىجتىمائىي-سىياسى مەسىلىلەر تۈپەيلىدىن ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ يەردىكى رولى ئاجىزلاپ، بارا-بارا ئۆزبېكلىشىپ ... Read More »

 ئويغۇر بىناكارلىق سەنئىتى ئويغۇر بىناكارلىق سەنئىتى ناھايىتى رۇشەن ئالاھىدىلىكە ھەم ئۇزاق تارىخىقا ئىگە . ئۇ تاش قۇرال دەۋىردىن باشلاپ شەكىللەنگەن بۇلۇپ دەسلەپ ئىتقاد يۇزسىدىن تاغ چوقىللىرىغا سموۋۇل قىلىنىپ سىزىقىچە ،ئويما (ئەگمە ) شەكلىدە بارلىققا كەلگەن . كىيىن يەنە ئاي ، كۇن ،يۇلتۇز قاتارلىق ئاسمان جىسىملىرى نۇر مەنبەسىگە سموۋۇل قىلىنغان . يولتۇزسمان گىئومىتىريىلىك سىزىقچىلار تەكشى يۇز ئويما ، قاپراتىما ئويمىغا قاراپ ... Read More »

ئوششاق مۇقامى -ئوششاق مۇقامى 23 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 14 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 “ناۋا”، “ئوششاق” دېگەن ناملار ئەسلىدە XV , XII ئەسىرلەردە ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشىغۇچى خەلقلەر تىلىدا ئاۋۋال پارس تىلىدا ، كېيىن چاغىتاي تىلىدا مەلۇم لىرىك كىلاسسىك كۈيلەرنىڭ نامى بولغان ؛ چۈنكى ئەينى دەۋردە كىلاسسىك كۈيلەرمۇ “مۇقام” نامى بىلەن ئاتالغان . كېيىنچە ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ مۇزىكا تەرەققىياتىدا ... Read More »

   ئورخۇن ئۇيغۇر قالغانلىقى ( مىلادى 744-847-يىللىرى )  ئورخۇن ئۇيغۇر قالغانلىقى  ئۇزاق ئەسىرلىك ئۇيغۇر تارىخىنىڭ يارقىن سەھىپىسى شۇنىڭدەك ياۋرو-ئاسىيا ئوتتۇرا ئەسىرلەر دۆلەتچىلىك تارىخىدىكى مۇھىم سەھىپە. ئورخۇن ئۇيغۇر قالغانلىقى ياۋرو-ئاسىيا يايلاق ۋە ئولتۇراق رايونلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان، ئولتۇراق ھاياتتىكى مەدەنىيەت بىلەن چارۋىچىلىق ھاياتتىكى مەدەنىيەتلەرنى بىرلەشتۈرگەن شۇنىڭدەك  يايلاق دۆلەتلىرى تارىخىدا تۇنجى قېتىم دۆلەت دىنى بېكىتىپ، شەھەر مەدەنىيىتىنى  يايلاق  خەلقلىرى ئارىسىغا ئومۇملاشتۇرۇشنىڭ مۇقەددىمىسىنى ... Read More »

 ئوتتۇرا ئەسىر ئۇيغۇر تىلى دەۋرى بۇ دەۋر مىلادىيە 10 ‏-، 13 ‏- ئەسىرگىچە بولغان ۋاقىتنى ئۆز ئىچىگە  ئالىدۇ. بۇ دەۋردە ئۇيغۇرلار ئورخۇن-يېنسەي يېزىقى قەدىمقى ئۇيغۇر تىلى يېزىقى ۋە ئەرەب يېزىقلىرىنى قوللانغان. بۇ دەۋردە قارا قۇجۇ ۋە بەشبالىقنى مەركەز قىلغان ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى، قەشقەر ۋە بالاساغۇننى مەركەز قىلغان قاراخانىلار سۇلالىسى مەيدانغا كەلگەن. ئىدىقۇت ئۇيغۇرلىرى بۇددا دىنىغا ئېتىقاد قىلغان، قاراخانىلار سۇلالىسى دائىرسىدە ... Read More »

ئەنگىلىيەدىكى ئۇيغۇرلار ياۋروپا ۋە شىمالىي ئامېرىكا دۆلەتلىرىگە سېلىشتۇرغاندا ئەنگىلىيەگە كېلىپ ئوقۇش ۋە كۆچمەن بولۇپ ياكى پاناھلىق تىلەپ يەرلەشكەن ئۇيغۇرلارنىڭ سانى ناھايىتى ئاز. شۇ سەۋەبتىن ئەنگىلىيەدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ جەمئىيەتلىشىشىمۇ كۆرۈنەرلىك تەرەققىي قىلمىغان. ئەنگىلىيەگە ئۇيغۇرلار پەقەت 1990 – يىللىرىنىڭ ئاخىرى ۋە 2000 – يىللىرىنىڭ بېشىدىن باشلاپ سىياسىي پاناھلىق تىلەپ كېلىشكە باشلىغاندىن بۇيان، ھەر يىلدا تەخمىنەن 10 ئەتراپىدا ئۇيغۇرنىڭ ئەنگىلىيەگە كېلىپ پاناھلىق تىلىشى ۋە ... Read More »