خەلقئارا ئۇيغۇر مەدەنىيەت مەركىزى international Uyghur cultural center
بۆشۈك ۋە بۆشۈك مەدەنىيىتىمىز ئابلىز مۇھەممەد سايرامى ‹‹بوۋاقلارغا خاس ئارامگاھ، راھەت ماكان›› دېگەن مەنەلەرگە ئىگە بۆشۈك قەدىمكى دەۋرلەردىن تارتىپلا خەلقىمىزنىڭ بالا تەربىيەلىشىدە مۇھىم ئورۇن تۇتقان. بۆشۈكنىڭ ئاددىي ۋە يۆتكەپ ئىشلىتىشكە ئەپلىكلىكىدىن قارىغاندا، خەلقىمىزنىڭ قەدىمقى دەۋرىدىلا بۆشۈك ئىشلىتىشى خېلى ئومۇملاشقانلىقى مەلۇم. تۇرمۇشىمىزدىكى بۆشۈكلەرنىڭ تۈرى كۆپ، نۇسخىلىرىمۇ ھەر خىل بولۇپ، كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئومۇملاشقانلىرى خانتاجى، سەنەم، قول سەنەم، قىرىما، ئەگمە، ناۋا، ئانارچە بۆشۈك، ... Read More »
Category Archives: ئائىلە مەدەنىيتى
Feed Subscription
ئۇيغۇرلارنىڭ نىكاھ مۇناسىۋىتىدىكى ئۆزگىرىشلەر
ئۇيغۇرلارنىڭ نىكاھ مۇناسىۋىتىدىكى ئۆزگىرىشلەر نۆۋەتتە ئۇيغۇرلارنىڭ نىكاھ – ئائىلە مۇناسىۋىتىنى تەتقىق قىلىش – ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە، جەمئىيەتنىڭ ئىجتىمائىي مۇقىملىقىنى ساقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. پارتىيىنىڭ 11 – نۆۋەتلىك مەركىزىي كومىتېتى 3 – ئومۇمىي يىغىنىدىن بۇيانقى 10 نەچچە يىل مابەينىدە، ئىلىمىز ئىقتىسادىنىڭ يۈكسىلىشى، جەمئىيەتنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، كىشىلەرنىڭ ئېڭى، تەپەككۇرنى، تۇرمۇش شەكلى ھەم مىللىي ئۆرپ – ئادىتى، قىممەت قارشى ... Read More »
ئۇيغۇرلاردا كېلىن چۈشەنچىسى
ئۇيغۇرلاردا كېلىن چۈشەنچىسى ئائىلە جەمىئىيەتنىڭ ئەڭ كىچىك ھۈجەيرىسى.ئۇ بەلگىكىك دائىرىدىكى ئۇرۇق–تۇغقانچىلىقتىن قۇرۇلغان ئىجتىمائىي تۇرمۇش بىرلىكى بولۇپ،بۇنداق ئۇرۇق تۇغقانچىلىق مۇ ناسىۋىتى نىكاھ بىلەن قانداشلىق مۇناسىۋىتىگە ئاساسەن پەيدا بولغان.بۇنىڭدىن كۆرۈشكە بولىدۇكى،نىكاھ ئائىلىنى بارلىققا كەلتۈرۈشنىڭ ئالدىنقى شەرتى.دېمەك،نىكاھ ئارقىلىق بارلىققا كەلگەن ئورتاق گەۋدىدىن ئائىلە جەمەتى بارلىققا كېلىدۇ. ‹‹ كېلىن ››سۆزىمۇ مۇشۇ ئائىلە جەمەتى ئىچىدىكى بىر مۇھىم سۆز بولۇپ،ئۇ گەرچە ‹‹ ئانا ››دېگەن سۆزدەك ئۇلۇغ،‹‹ ... Read More »
ئۇيغۇر مەدەنىيتىدىكى يارقىن نامايەندە ــــ ئاپتۇۋا ۋە چىلاپچا
ئۆرۈپ -ئادەت بىر مىللەتنى تۇتۇپ تۇردىغان ئەڭ مۇھىم ئامىللارنىڭ بىرى.شۇنداقلا ئۇ بەزىدە ھەل قىلغۇچ رول ئوينايدۇ.ئۆرۈپ ئادەتنىڭ بىر مىللەتنى يەنە بىر مىللەتتىن پەرىقلەندۈرۈپ تۇرشىدىكى ئاسلىماتسىيەدىن ساقلاپ قىلىشتىكى رولىنى بىز ،مانجۇ ۋە تۇڭگان قاتارلىق مىللەتلەرنى ياخشىراق كۈزەتسەكلا ئۆرۈپ ئادەتنىڭ نەقەدەر مۇھىم ئىكەنلىگىنى تونۇپ يىتەلەيمىز. ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيەت قاتلىمىدىكى مەزمۇنلار ،ئۇزاق مەزگىللىك تارىخى تەرەققىياتنىڭ مەھسۇلى .شانلىق مەدەنىيتىمىزنىڭ ئىجادچىسى بولغان تۆھپىكار ئەجداتلىرىمىز تارىخىتىن بۇيان ... Read More »
ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻪدەپ – ﺋﻪﺧلاق ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪا
. ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻪدەپ – ﺋﻪﺧلاق ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪا ﺋﻪﺟﺪادﻟﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﺋﻪزەﻟﺪﯨﻦ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﻗﯘرۇش، ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﻣﻪدەﻧﯩﻴﯩﺘﻰ ﻳﺎرﯨﺘﯩﺸﺘﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎرەت ﮔﯜزەل ﺋﻪﻧﺌﻪﻧﯩﮕﻪ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﻪت ﺑﯧﺮﯨﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪن. ﺋﯘلار ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺋﻪزاﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪدەپ – ﺋﻪﺧلاﻗﻠﯩﻖ، ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﻠﯩﻚ، ﻗﺎﺋﯩﺪە – ﻳﻮﺳﯘﻧﻠﯘق ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﻨﻰ ﺗﯜرﻟﯜك ﻛﻪﺳﯩﭗ، ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺋﯩﺸلارﻧﯩﯔ راۋاج ﺗﯧﭙﯩﺸﯩﻐﺎ، ﺑﯩﺮ ﭘﯜﺗﯜن ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﻨﯩﯔ، ﺷﯘﻧﺪاﻗلا ﺑﺎرﻟﯩﻖ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺋﻪزاﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺑﺮۇي – ﺋﯩﻨﺎۋﯨﺘﻰ، ﺑﻪﺧﺖ – ﺗﻪﻟﯩﻴﻰ، ﻗﯘت – ﺋﺎﻣﯩﺘﯩﮕﻪ ﺑﺎﻏﻠﯩﻐﺎن؛ ﺋﻪدەپ – ﺋﻪﺧلاﻗﻠﯩﻖ، ﻗﺎﺋﯩﺪە – ... Read More »
ئۇيغۇرلاردىكى تازىلىق ۋە ساغلاملىق ئادەتلىرى
ئۇيغۇرلاردىكى تازىلىق ۋە ساغلاملىق ئادەتلىرى خوتۇن-قىزلارنىڭ سەھەردىكى ئەنئەنىۋى تازىلىق ئادەتلىرى: تازىلىق-ئىنسانىيەت مەدەنىيىتىنىڭ ئۈزۈكى، ئىنسانلارنىڭ ئۆز-ئۆزىنى بىلىش دەرىجىسىنىڭ ئىپادىسى، مەنىۋى گۈزەللىكنىڭ رېئاللىققا ئايلىنىشى، ساغلام ۋە روھلۇق بولۇشنىڭ كاپالىتى. تازىلىق ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ مەدەنىيەت ساپاسىنىڭ يۇقىرى-تۆۋەنلىكىنى بەلگىلەيدىغان تۈپ ئامىللارنىڭ بىرى. «ساغلام تەندە ساغلام ئەقىل» دىگەن ماقال ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمدىن باشلاپ تازىلىققا تولىمۇ ئەھمىيەت بېرىدىغانلىقىدىن ئىبارەت مىللى پىسخىكىسىنى ئەكىس ئەتتۈرىدۇ. ئۇيغۇر خەلقى ئۆزلىرىنىڭ ئۇزۇن يىللاردىن ... Read More »
ئۇيغۇرلاردا سوۋغا بىرىش ئادىتى
ئۇيغۇرلاردا سوۋغا بىرىش ئادىتى ئابدۇقەييۇم مىجىت ئۇيغۇرلار ئۆزىنىڭ ئىجتىمائىي ھاياتىدا ئادەم بىلەن ئادەم ۋە شەخىس بىلەن جەمئىيەت ئوتتۇرسىدىكى مۇناسىۋەتنى مۇۋاپىق بىر تەرەپ قىلىشتا ئۆزىگە خاس ئەخلاق نۇرمىلىرىنى ۋە قاىىدە – يۇسۇنلىرىنى شەكىللەندۈرگەن. جۈملىدىن سوۋغات بىرىش ئادىتىمۇ ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك مۇناسىۋەت ئەخلاقىدا مۇھىم ئورۇن تۇتىدۇ. « سوۋغات ــ باشقىلارغا ھۆرمىتىنى ئىپادىلەش، كۆڭلىنى ئېلىش، تەبرىكلەش قاتارلىق تۈرلۈك مەقسەتلەر بىلەن بېرىلىدىغان نەرسە » ... Read More »
ئۇيغۇرلاردا ئىسىم قۇيۇش مەدىنىيىتى
ئۇيغۇرلاردا ئىسىم قويۇش بىرقانچە باسقۇچنى باشتىن كەچۈرگەن. بۇنى مۇنداق ئۈچ دەۋرگە بۆلۈپ چۈشەندۈرۈش مۈمكىن : 1)ئسىلامىيەتتىن بۇرۇنقى كىشى ئىسىملىرى. 2)ئىسلامىيەتتىن كېيىنكى كىشى ئىسىملىرى. 3)ئازاتلىقتىن كېيىنىكى كىشى ئىسىملىرى. ئۇيغۇر خەلقى ئىسلام دىنىنى قوبۇل قىلماستىن بۇرۇن، ئاساسەن ئۇيغۇرچە سۆز بىلەن ئىسىم قويۇشقا ئادەتلەنگەن. مەسىلەن: بايتەمىر، ئىلتەمىر، بەگ بۇقا، قارا بۇقا، قارا باخشى، …دېگەندەك ئىسىملارغا ئوخشاش. بۇنىڭدىن باشقا، ھەرقايسى رايونلاردا ياشىغان ئۇيغۇرلار ئۆزلىرىگە ... Read More »