خەلقئارا ئۇيغۇر مەدەنىيەت مەركىزى international Uyghur cultural center

تۇرپان مۇقاملىرىنىڭ نۇسخىلىرى ۋە تارقىلىش ئالاھىدىلىكى ئېلى مۇھەممەت تۇرپان مۇقامى _ شەرىقى شىنجاڭنىڭ تۇرپان ۋىلايىتىگە قاراشلىق تۇرپان، پىچان، توقسۇن قاتارلىق رايونلارغا كەڭ تارقالغان بولۇپ، ئۇ تۇرپان ئۇيغۇرلىرىنىڭ مەدەنىيەت-سەنئەت تارىخى بىلەن زىچ بىرلىشىپ كەتكەن. تۇرپان مۇقاملىرى _ راك مۇقامى، چەبىيات مۇقامى، كونا چەبىيات مۇقامى، مۇشاۋىرەك مۇقامى، چارىگاھ مۇقامى، پەنجىگاھ مۇقامى، ئۇشاق مۇقامى، ناۋا مۇقامى، سابا مۇقامى، ئىراق مۇقامى، بايات مۇقامى ۋە ... Read More »

ناۋا مۇقامى 21 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 12 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 “ناۋا”، “ئوششاق” دېگەن ناملار ئەسلىدە XV , XII ئەسىرلەردە ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشىغۇچى خەلقلەر تىلىدا ئاۋۋال پارس تىلىدا ، كېيىن چاغىتاي تىلىدا مەلۇم لىرىك كىلاسسىك كۈيلەرنىڭ نامى بولغان ؛ چۈنكى ئەينى دەۋردە كىلاسسىك كۈيلەرمۇ “مۇقام” نامى بىلەن ئاتالغان . كېيىنچە ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ مۇزىكا تەرەققىياتىدا يۈرۈشلەشكەن مۇقاملار ... Read More »

مۇشاۋرەك مۇقامى 31 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 17 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 6 “مۇشاۋىرەك” مۇقامىنىڭ نامى بىرئاز مۇرەككەپ ، بۇنداق نام پارس ۋە ئوتتۇرا ئاسىيا خەلقلىرىنىڭ مۇقاملىرى ، كىلاسسىك كۈيلەرنىڭ نامىدا يوق . بۇمۇ شىنجاڭغا ، ئۇيغۇرلارغا خاس ئىسىمدۇر . “مۇشاۋرەك” سۆزىنى “مۇش + ئاب + راك ” دېگەن قىسىملارغا بۆلۈشكە بولىدۇ . بۇ تەركىبلەر ئىچىدىكى “مۇش” سۆزى ... Read More »

3-سىگاھ مۇقامى 17 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 12 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى3 Read More »

2- چەپبايات مۇقامى 24 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 12 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 چەپبايات — “چەپبايات” ، ” بايات” دېگەن ناملار سانسىكرىتچىمۇ ، پارىسچىمۇ ئەمەس بەلكى قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدۇر . ئۇيغۇرچە سۆز بولغاندىمۇ ، باشقىلار ئۆز ماقالىسىدە بايان قىلغىنىدەك ، قەبىلە ۋە قەبىلە تارماقلىرىنىڭ نامىمۇ ئەمەس . “بايات” — قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا “خۇدا” ، “تەڭرى” دېگەن مەنىنى ... Read More »

-چارىگاھ مۇقامى 29 نەغمە. چوڭ نەغمىسى 9 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 ئۇيغۇر مۇقاملىرى نامىدىكى “گاھ” بىلەن ياسالغان سۆزلەر كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ . “گاھ” سۆزىنىڭ پارسچە سانلار بىلەن بىرىكىپ كەلگىنىگە قاراپ ، بۇ ، مۇقاملارنىڭ رەت – نومۇرىنى بىلدۈرسە كېرەك ~ دېگەن پەرەزلەرمۇ بولغانىكەن . شۇڭا “چارگاھ” 4 – ئورۇن مەنىسىنى بىلدۈرۈپ تۆتىنچى رەتكە تىزىلغان ، “پەنجىگاھ” 5 ... Read More »

5-پەنجىگاھ مۇقامى 28 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 17 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 6 يۇقۇرىدا ئېيتىلغىنىدەك “پەنجىگاھ” مۇقامىدىكى “پەنىج — بەش” دېگەن پارسچە سانلارنىڭ مۇقاملارنىڭ رەت نومۇرىنى بىلدۈرىدىغانلىقىنىدىن بىشارەت بېرىدۇ . يەنى پارسچىدىكى پەنج — سۆزى بەش دېگەننى بىلدۈرىدىكەن . شۇڭا “پەنجىگاھ” مۇقامى مۇقاملار ئىچىدە بەشىنچى ئورۇنغا تىزىلغانىكەن . Read More »

– بايات مۇقامى 19 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 10 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 “بايات” — قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا “خۇدا ، تەڭرى” دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ . Read More »

ئىراق مۇقامى 8 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 6 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 شۇنداق قىلىپ 12مۇقام جەمئى 360ئاھاڭ ، 4492 مىسرادىن تەركىپ تاپقان بۇلۇپ ، ھەر بىر مۇقامنىڭ ئورۇندىلىشى ئۈچۈن 2 سائەتتىن ، 12مۇقامنى ئورۇنلاپ بۇلۇش ئۈچۈن جەمئى 24 سائەت يەنى بىر سوتكا كېتىدۇ . Read More »

ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۆز ئىچىدىن < چوڭ نەغمە > ، < داستان > ، < مەشرەپ > قاتارلىق ئۈچ چوڭ بۆلەككە بۆلۈنىدۇ. ئۇلارنىڭ رەت تەرتىۋى ۋە مۇقام ئىسىملىرىنىڭ مەنىسى تۆۋەندىكىچە : 1-راك مۇقامى 24 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 13 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 راك — بۇ ئۇيغۇر مۇقاملىرىنىڭ بىرىنچىسىنىڭ نامى . ئۇ ئەسلىدە سانسىىكرىتچە ... Read More »